Op wandel

Naar analogie met Tines berichtje over wat ze allemaal zag op een rit naar het terrein, probeer ik hier een aantal taferelen te beschrijven die Loeke en ik zien langs de weg op een van onze vele wandelingen, hier in de buurt. Het is een compilatie van verschillende dingen die we de voorbije maanden zagen.

Als we buitenkomen zitten de ‘gardiens’ van buurt op de hoek van de straat, soms zitten ze te kaarten. Ze weten niet goed hoe ze moeten reageren op het beeld van een blanke man met een blank kindje. Het is iets tussen (uit)lachen, staren en vriendelijk goeiedag zeggen. - We komen een vrouw tegen, ze zegt vriendelijk goeiedag, eerst in het Kinyarwanda. Ze gaat door tot we het einde van mijn kennis van de taal bereikt hebben, dan schakelt ze over in het Frans. Ze vraagt verwonderd of we niemand hebben die voor Loeke kan zorgen en zegt dat ze dat zelf heel goed kan dus als we nog iemand zoeken… - Een man passeert op een fiets met op de bagagedrager een inox kan. Hij rijdt rond om de melk van zijn koe aan de man te brengen. - Een vrouw loopt voorbij met een bassin vol banaantjes op haar hoofd, als ik iets te lang in haar richting kijk, vraagt ze of ik er geen wil kopen. - Een taxi moto passeert en zwaait ons vriendelijk toe, alsof hij ons kent. Ik herken hem niet maar zal waarschijnlijk wel al eens met hem meegereden zijn. - Een andere taxi moto passeert. De bestuurder heeft beide handen aan zijn stuur maar is aan het praten. Als hij wat dichter is zie ik dat zijn GSM onder zijn helm tegen zijn oor geklemd zit. – Er rijdt een auto heel rustig voorbij. Op de deur staat Rafiki driving school geschilderd. De persoon aan het stuur krijgt aanwijzingen van degene die naast hem zit. Op de achterbank kijken nog 2 leerlingen toe. De rustige straten in onze buurt zijn het ideale oefenterrein. - Aan een huis stapt een man van een taxi velo. Hij heeft twee schroevendraaiers en een tang in zijn handen. Hij is een elektricien die iets komt repareren. - Een fietser passeert, aan zijn stuur hangen wel 10 kippen. Ze leven nog maar hangen rustig ondersteboven. - Een man passeert, hij draagt een heel grote zak met houtskool op zijn hoofd. - Wat verder loopt een oud vrouwtje, ook zij draagt iets op haar hoofd, haar paraplu. - Schoolkinderen in uniform komen onze richting uit. Ze zoeken wat interactie met Loeke, zeggen ‘baby’ en steken hun hand uit. Ze begroeten me met ‘Good morning’ en gooien er hoopvol achter ‘give me my money’. – Een fietser passeert met op zijn bagagedrager een andere fiets gebonden. – Drie kinderen wandelen voorbij, ze dragen elk een bundel sprokkelhout op hun hoofd. – Aan de overkant van de straat staan twee mannen te praten, wanneer ze me zien roept de ene ‘muzungu’ (blanke). Ik antwoord uit gewoonte ‘yego’ (ja). Tot daar ons gesprek. - Met een hele baal gras op zijn hoofd loopt een man voorbij, hij is op weg naar huis met eten voor zijn geiten. - Twee geiten aan een koord worden voortgetrokken door een man, hij is op weg naar het stukje gras waar hij ze even zal laten eten. Loeke wijst en zegt ‘huh huh’.

Gewenning, het is er veel te snel!

We zijn nu bijna 10 maanden in Rwanda. Ongeveer 1 keer per week stap ik voor het werk de auto in om op terrein te gaan. In het begin deed ik dat met de ogen wijd opengesperd. Maar al snel was ik alles heel erg gewoon en keek ik eigenlijk niet echt meer. Deze ochtend dacht ik: eigenlijk hebben we nog weinig op onze blog geschreven over het dagelijkse leven hier, dus ik doe mijn ogen goed open en deel gewoon de taferelen die zo’n autorit met zich meebrengt. (Met de achterliggende gedachte dat ik dit binnen ruim 2 maanden toch wel zal missen.)

De hoofdweg - we stoppen om voetgangers op het zebrapad over te laten maar dat zijn ze duidelijk niet gewoon - we verlaten de hoofdweg en rijden langs de kathedraal waar ze net de oprijlaan gekasseid hebben - bij de zusters aan de overkant is iemand het mos op het stenen muurtje aan het verwijderen - we rijden langs de visvijvers - ik zie vrouwen met een bassin met rijpe bananen op hun hoofd wandelen (richting de markt?) - veel van de vrouwen hebben een witte doek over hun rug hangen of een paraplu: ze dragen een baby’tje met zich mee - bij een afdaling scheren fietsers met hun volgeladen fiets ons tegen hoge snelheid voorbij - bij een beklimming duwen de fietsers hun volgeladen fiets (met trossen groene bananen, zakken rijst van 100kg, stoelen, voorraad voor hun winkeltje…) de berg op - bij het oversteken van een bruggetje zie ik mannen hun fiets wassen in het beekje - we rijden tussen rijstvelden in de vlakte - we passeren een mini naaldbos - een heerlijk mooi geel vogeltje vliegt langs het raam - we zien de wegpolitie, vertragen wat en hopen dat ze ons niet stoppen - ik heb een heerlijk vergezicht van groen/bruine heuvels - we slaan af op een nog kleiner ‘wegje’ - de geitjes verlaten de weg - bananenbomen en huisjes wisselen elkaar af - kindjes zijn opgewonden omdat ze een auto zien en nog meer als ze zien dat er in die auto een muzungu (blanke) zit, ze groeten ons ‘komera komera’ - we remmen voor een kip die het wegje wil oversteken (de kip kon evengoed een varken zijn) - we zien vrouwen en kinderen met gele bidons op het hoofd en in de hand: ze zijn net water gaan halen - we passeren een school tijdens de speeltijd: aan de schommel en de draaimolen bestemd voor zo’n 8tal kindjes, hangen zeker 30 kinderen, verderop springen meisjes in het springtouw -  vrouwen zijn een stukje land aan het klaarmaken voor het zaaien: het regenseizoen is begonnen - we zijn aangekomen op de bestemming: in het dorp hebben we bij 24 families net een semi-ecologisch toilet gebouwd en de werken moeten goedgekeurd worden - we begroeten de families, bestuderen het toilet en springen weer de auto in… volgende week komt mijn collega de mensen sensibiliseren over het correct gebruik en onderhoud van de toiletten… - en op de terugweg zit een vrouw met gestrekte benen op een bergje voor zich uit te staren - lopen kindjes achter onze auto aan - en toen viel ik in slaap ;-)

Tot de volgende!

 

P.s. Ik ben zeker dat ik nog 100 taferelen ben vergeten, maar deze hierboven kwamen spontaan op papier ;-)

Hoi,

Eind mei ging ik voor een veldbezoek voor het werk naar Kirundo in Burundi.
Verslagje kan je lezen via volgende link.

Veel leesplezier!
Tine

Wat doet Bert?

Hoog tijd om toe te lichten waar ik mijn dagen mee vul sinds we in Rwanda zijn.

In de eerste maanden ben ik veel bezig geweest met allerhande praktische dingen, zoals het zoeken van een huis, openen van een bankrekening, zoeken naar een auto en het regelen van allerlei administratie. Allemaal zaken die hier wat meer tijd in beslag dan in België.

Verder ben ik vooral huisman. Ik breng het meeste van de dag door met Loeke. Ik kan haar van dichtbij zien evolueren en steeds nieuwe dingen leren. Dat is super. In het begin deden we vaak wandelingetjes met de buggy; wat later rotste ze vooral rond op haar loopfietsje en nu ze kan lopen doet ze graag een wandelingske hier in de buurt. Omdat Loeke wat meer met andere kindjes zou kunnen spelen wilden we haar 1 of 2 dagen per week naar de nieuwe crèche van Butare brengen maar dat was niet zo’n succes. Dat idee is nu dus afgevoerd. Ze speelt wel regelmatig met Hannah, een Australisch meisje dat een half jaartje ouder is dan haar.

In het huishouden hebben we 3 dagen per week iemand die komt helpen, ze kookt, gaat naar de markt, kuist en doet een deel van de was. Toch blijft er nog genoeg te doen in en rond het huis. Ik heb aan het huis al een heel aantal zaken opgeknapt of verbeterd (het blijft Afrika). Sommige dingen geef ik ook niet graag (of beter niet) uit handen, ik kook graag zelf dus op andere dagen sta ik zelf aan het fornuis. Bepaalde zaken zijn hier minder gemakkelijk te vinden, minder lekker of gewoon ook erg duur, daarom probeer ik vaak zelf dingen te maken, zoals brood, boterkoek, confituur, pizza, lasagne…  

Zelfgemaakte boterkoeken

We hebben ook een kleine moestuin waar ik een paar groenten en kruiden probeer te kweken. Voorlopig is het nog wachten op de eerste goede oogst maar het ziet er nu toch al behoorlijk uit.  

Ons moestuintje

Een andere bezigheid die tot voor kort wel wat tijd vroeg, was de voorbereiding op de marathon. Ik volgde een trainingsschema van 5 trainingen per week en hier vergde dat wat meer planning. Zo kon ik pas gaan lopen eens Tine thuis is, moest ik een beetje rekening houden met de weersomstandigheden (lopen bij 30° of in de gietende regen is niet zo aangenaam) en is het ’s avonds al om 18u30 donker en dan is het ook echt wel heel donker (weinig of geen straatverlichting).

Naast al die ‘gewone’ zaken heb ik nog een paar dingen waar ik nu en dan wat tijd probeer in te steken, al lukt dat niet altijd even goed want dat kan meestal enkel als Loeke slaapt. Zo ben ik bezig met een website over Butare. Deze website, die we ‘Being in Butare’ doopten, zal informatie bevatten over Butare, met besprekingen van plaatsen om te gaan eten, mogelijke activiteiten en uitstappen en praktische informatie over het dagelijks leven in Butare. Roel, een collega van Tine, en ik kregen het idee voor zo’n website van een gelijkaardige website over Kigali. Verder wil ik ook nog een fotoboek maken van ons trouwfeestival, een fotoboek van Loekes eerste levensjaar en een compilatie van onze videofilmpjes en omdat het er ook ooit een van moet komen een fotoboek van ons verblijf en onze reis in de Filippijnen, ook daar vorderen de werkzaamheden maar heel traagjes.

‘Echt’ werk zoeken is er dus nog niet van gekomen. Momenteel is het praktisch wat moeilijk maar wie weet binnenkort maar tot dan geniet ik van mijn andere bezigheden.

Na een lange stilte...

Na een lange stilte is het hoog tijd om nog eens iets van ons te laten horen. Het is voorbij half mei en nog steeds het (lange) regenseizoen, al zou dat stilaan op zijn laatste benen moeten lopen. Tegenwoordig weet je echter maar nooit, net zoals in België lijken de seizoenen hier ook wat in de knoop te zitten. Regenseizoen dat betekent natuurlijk regen, dat is goed voor de boeren maar dat kan al eens op het gemoed werken. Het kan soms een hele dag regenen, andere dagen regent het ofwel in de voormiddag ofwel in de namiddag. De laatste dagen is er beterschap, de zon laat zich al weer wat vaker zien en de regen lijkt te minderen. Wat is er de voorbije maanden zoal gebeurd in Butare? Wel het belangrijkste nieuws is dat Loeke ondertussen kan lopen. Op 1 mei zette ze haar eerste stapjes (live gevolgd via skype door Tines ouders) en ondertussen heeft ze het stappen al flink onder de knie. Ze geniet van de nieuwe mogelijkheden die het haar biedt en wij moeten nu extra waakzaam zijn aangezien ze nu bij veel meer bijkan.
Tijdens de genocide herdenkingsweek (vanaf 6 april) en het paasweekend hebben we een kleine trip gemaakt die ons via Bujumbura (Burundi) naar Kigoma in Tanzania bracht. We verbleven in een idyllische setting aan het Tanganyika meer, in een guesthouse gerund door een Noors koppel. Wat een relaxe vakantie beloofde te worden, werd eerder een zorgenweek want Loeke werd ziek. Ze had hoge koorts, had zelfs tweemaal stuipen en bracht een nacht door in het plaatselijke ziekenhuisje. Er werd meteen gedacht aan malaria en het zou allemaal misschien snel achter de rug geweest zijn, mocht Loeke haar medicijnen willen nemen hebben. Dat wilde ze echter niet waardoor we verschillende keren naar het ziekenhuis terug dienden te keren. Uiteindelijk is alles goed gekomen en werden we na een medische check-up in Kigali helemaal gerust gesteld, maar we hadden er wel enkele bezorgde dagen en slapeloze, wakende nachten opzitten. Relax zijn we dus niet teruggekeerd van de vakantie. Een verslagje van de trip zie je bij de foto’s. Daar vind je trouwens ook een verslagje van onze trip naar het noorden van Rwanda waar de vulkanen van het Virunga nationaal park wakend neerkijken op de tweeling meren Ruhondo en Burera.
Over een week is er de Peace Marathon in Kigali, na een trainingsprogramma van 3 maanden ben ik benieuwd hoe ik het er van af zal brengen gezien de hoogte (Kigali ligt op 1600m) en het klimaat. Over drie weken gaan we dan op bezoek bij de berggorilla’s, bij deze beloven we daar sneller verslag van uit te brengen.
Na Tines verslagje over haar bezigheden op het werk, kreeg ik de vraag wat ik zoal doe. Ook daarover zal ik binnenkort iets schrijven.
Tot binnenkort en geniet van de foto’s. /b

Rwandese toilet lectuur

Graag verwijs ik jullie door naar de blog van alle juniors van BTC en meer bepaald naar het berichtje dat ik daar net op postte. Klik hier.
Tot blogs,
Tine

Good morning

In Rwanda spreken de mensen Kinyarwanda. Kinyarwanda is van structuur een typische Afrikaanse taal waarbij zinnen vaak gevormde worden door prefixen of suffixen toe te voegen aan een stamwoord. De meeste woorden hebben voor ons geen link met een woord uit een taal die ons vertrouwder is. Kinyarwanda leren is dus niet gemakkelijk maar toch zou het leuk zijn om het een beetje te kunnen. Momenteel is onze woordenschat beperkt tot een paar woordjes zoals goeiemorgen, - middag, dankuwel enzo. Binnenkort starten we normaalgezien met wat privé taallessen.
Naast het Kinyarwanda hoor je ook vaak wat Swahili. Zo word je op de markt of in sommige winkeltjes vaak begroet met ‘karibu’, Swahili voor welkom. Het Engels is momenteel ook een officiële landstaal in Rwanda. Vroeger was dat Frans, waarschijnlijk vooral te danken aan de Belgische kolonisator. Maar ergens in 2008 besliste de overheid om het Franse te laten vallen en over te schakelen naar het Engels. De officiële reden daarvoor is om zich beter te kunnen integreren in de Oost-Afrikaanse gemeenschap.
Het overschakelen naar het Engels betekende dat het onderwijs niet langer in het Frans maar in het Engels diende te gebeuren. Leerkrachten en professoren die hun opleiding in het Frans gekregen hadden en al jaren in het Frans onderwezen, moesten dus plots overschakelen naar het Engels, een taal die ze niet altijd machtig waren. Ook voor de studenten werd verwacht dat ze zich maar aanpasten.
Sommige kinderen kennen slechts enkele woordjes Engels en als ze een buitenlander zien, zijn ze vaak trots die te kunnen gebruiken. Vaak blijk echter dat de taalkwestie ook bij hen voor moeilijkheden zorgt. Of het nu 6 uur ’s ochtends, 2 uur ’s namiddags of 6 uur ’s avonds is kinderen begroeten ons vaak met ‘goodmorning’, nu en dan gevolgd door ‘how are you’ en in bepaalde gevallen met ‘give me money’.
Ook voor ons is het soms verwarrend. Wij gaan er doorgaans van uit dat de meeste mensen het best Frans kunnen en spreken dus Frans. In Butare is dat doorgaans de beste optie, in Kigali daarentegen wordt veel meer Engels gesproken en sommigen begrijpen er zelfs geen Frans.
Wij hebben het voordeel dat we beide talen (een beetje) kunnen maar af en toe slaan we wel eens in een knoop. Dan beginnen we het door elkaar te spreken: “Excuse me, c’est la route vers Ngoma?” of “C’est possible d’acheter de l’electricité here.” Sporadisch zelfs met een woordje Nederlands erbij.